💥 Bu yazıda, donanım geliştirme projelerinde karşılaşılan en büyük zorluklardan birisi olan, yeni ürün maliyetini hesaplama konusunu irdeleyeceğiz. Genelde, birçok işletme, gerçek ürün maliyetini tam olarak hesaplayamadığı için, kar-zarar dengesini sağlayamaz. İşletme, yeni bir ürün piyasaya sürdüğü zaman, maliyet kontrolünü kaybettiği üründen kar edemez.
🧠 Yeni ürün maliyetini hesaplamak, bir ürün geliştirme projesinin olmazsa olmaz ve en kritik faaliyetlerinden birisidir. Çünkü, projeyi tamamladığınızda, rekabetçi bir ürün maliyetine sahip olarak, piyasada satış yapmak ve ürün sayesinde bir gelir elde etmeyi amaçlarsınız. Projeye başlamadan önce de, güvenilir tahminler yapmayı başardığınızda, proje size para kazandırmayacaksa, çöpe gidecek yatırımlar yapmaktan kurtulacaksınız. Dolayısıyla, yeni ürün maliyeti, başlı başına projenin temel risk kırılganlıklarından birisidir.
Geliştirme ekiplerinin en çok karıştırdığı iki kavram, ürünün maliyeti ile yatırımıdır. Ürünün maliyeti, her üretilen ürün için tekrarlayan girdilerden oluşur. Ürünün yatırımı ise, geliştirmek için harcama yaptığınız tekrarlamayan unsurlardan oluşur. Örneğin, ürettiğiniz her ürün için tekrar satın almanız gereken bir malzeme vardır, ancak ürünü her ürettiğinizde tekrar tasarlamazsınız.
Yeni ürünün maliyetini oluşturan girdiler şöyle özetlenebilir,
Malzeme maliyeti,
Üretim maliyeti,
Garanti maliyeti,
Dağıtım maliyeti,
Lisans maliyeti.
Yeni ürün maliyetini hesaplamanın zorlukları, temel olarak şöyle özetlenebilir,
Projenin başlangıcında, yeni ürüne referans teşkil edebilecek benzer bir ürüne sahip olmamanın yarattığı belirsizlik,
Yeni üründe geliştirilecek özelliklerin maliyetini, ilk defa hesaplayacak olmak,
Yeni üründe geliştirilecek özelliklerin, daha önceki özelliklerle olan etkileşimi,
Yeni üründe geliştirilecek özelliklerin, proje başlangıcında sahip olunmayan bir teknoloji gerektirmesi.
Yukarıda sayılan etkenler nedeniyle, yeni ürünün maliyetini hesaplamak, belirsizlikleri en uygun şekilde ele alabilmeyi, bir takım varsayımlarda bulunmayı ve geçmişe dayalı bir tecrübeyi gerektirir. Yeni ürün maliyet hesabı, projenin sadece tek bir anında ortaya konulan bir değer olmaktan ziyade, tanımlı belli aşamalarda, artan olgunluk seviyesine göre tekrar tekrar güncellenerek doğrulanan, proje ilerledikçe sapma aralığı daralan, yaşayan bir maliyet modelidir. Böylece, yeni ürün maliyetini, projenin olgunluk seviyesi geliştikçe, kademeli olarak daha gerçeğe yakın biçimde hesaplamak mümkün olur. Aşağıdaki görselde, aşamalı olgunlaşma sürecinde ilerleyen bir ürün geliştirme projesinde, ürün maliyetinin proje ilerledikçe daralan tahmin ve gerçekleşme penceresindeki yansımasını görebilirsiniz.
Ürün geliştirme sürecini bir huniyle benzeştirdiğimizde (yukarıdaki görselde geniş aralıktan başladıktan sonra daralarak tamamlanan), ihtiyacın belirlenmesi aşamasındaki ürün maliyet tahmini, kabul edilebilecek en geniş aralığa sahiptir. Bu aşamada, sabit rakam tahmini ve hesaplamalarından ziyade, ilgili paydaşlarla proje ekibinin hem fikir olabileceği bir aralık içerisinde çalışılabilir. Belirsizlik ve varsayımlara dayalı olan hesaplamalar, her zaman bir hata payı içermelidir. Böylece, hesaplarda sonradan meydana gelebilecek sapmalara karşı, başlangıçtan itibaren bir duyarlılık analizi yapabilmeniz mümkün olur.
Peki, projenin olgunluk seviyesi ilerledikçe, başımıza neler gelir? Buradan itibaren işler daha da karmaşıklaşmaya başlar. Ürün konsepti ortaya çıkar ve ilk başta bir takım varsayımlara göre tahmin ettiğiniz ürün maliyetlerinin sapmaya başladığını görebilirsiniz. Konseptin belirginleşmesiyle, yeni varsayımlar denkleme eklenmiştir ve bazı eski varsayımlar geçersiz hale gelmiştir. Bunların etkisini analiz ederek, yeniden maliyet modelinize yansıtıp, konsept aşamasındaki yeni ürün maliyet tahmininizi yenileyebilirsiniz. Elde ettiğiniz yeni rakamlar, öncekine göre daha dar bir aralıkta ve satılabilir ürüne daha yakın bir değeri elde etmiş olmalıdır.
Ürün tasarımının ortaya çıkması, ürünün doğrulama aşamasının tamamlanması derken, kat edilen her bir aşama boyunca, daha önce tahmin edilen veya öngörülen tüm maliyet kalemleri hakkında daha fazla bilgi sahibi olur, önceki varsayımların her aşamada yerini yenilerine bıraktığını görürsünüz. Yeni ürünün geliştirme kapsamının boyutuna göre, güncelleyerek canlı tutmanız gereken maliyet modelinizdeki girdilerin sayısı doğru orantılıdır. Ne kadar çok değişkeni takip etmeniz gerekiyorsa, o kadar çok güncelleme çalışması yapmanız gerekir. Projelerde genellikle başarısız olunan nokta da burasıdır. Çünkü genellikle maliyet hesaplamaktan sorumlu ekipler, varsayımlarını ve girdilerini maliyet modelinde sistematik olarak güncelleyebilecekleri bir ön hazırlık yapmayı başaramazlar. Bu durum da proje belli bir olgunluk seviyesine ulaştıktan sonra, ürün maliyetindeki kontrolün kaybedilmesine, dolayısıyla yeni sürprizlere zemin hazırlar. Tecrübeyle sabittir ki, çoğu durumda, maliyeti kaybedilen bir ürün pahalanır. Ürünü ucuzlatmak, pahalandırmaya kıyasla müthiş derecede zordur. Ürün, bir para kazanma aracı olduğu için, kendisine temas eden tüm paydaşlar bir şekilde ondan daha çok para kazanmayı amaçlar, en çok da parça tedarikçileri.
Maliyetini hesaplamaya çalıştığınız yeni ürününüz, artık endüstriyelleşme aşamasını tamamladığında satışa hazır hale gelir. Maliyet modelinizde eğer kontrolü kaybettiyseniz, satış aşamasına geldiğinizde kötü bir sürprizle karşı karşıya kalmanız kaçınılmazdır. Çoğunlukla tahminlerdeki sapma ve hata paylarıyla ilerleyen hesaplamalarınız, proje sona erdiğinde, üretimden çıkan ürünün gerçek maliyetiyle yan yana gelir. Bu aşamada, huni modelindeki gibi, gerçekle tahminler arasında olabilecek en düşük sapmaya ulaşmak amaçlanır. Bunu başarmak ise, ancak en gerçekçi maliyet modelini kurabilirseniz mümkün olabilir. Proje boyunca geride bıraktığınız her aşamada, gözden kaçırdıklarınız üst üste eklenerek, proje bittiğinde beklenenden daha büyük bir farka yol açabilir.
🎯 Buraya kadar betimlenen sürecin zorluk seviyesi, ürünün karmaşıklığına, süreç varlıklarının etkinliğine ve ekibin yetkinliğine doğrudan bağlıdır. Bu üç değişkeni yönetmeyi başardığınız müddetçe, ürün maliyetini en gerçeğe yakın şekilde hesaplamayı da başarabilirsiniz. Projenin başarısında doğrudan bir değişken olan ürün maliyetine, hak ettiği önemi göstermek, tüm yeni ürün geliştirme ekipleri için büyük bir başarı faktörü olacaktır.
🌀 Siz, yeni ürün maliyetlerinizi proje boyunca nasıl hesaplıyorsunuz?
🚀 PMOLOGIE 🦉 sayfalarını takip etmek ve proje yönetimi hakkında içeriklerden haberdar olmak için,
💫 Linkedin 👉🏼 https://lnkd.in/dYsd99q
💫 Instagram 👉🏼 https://lnkd.in/dQg6FA4
💫 Youtube 👉🏼 https://lnkd.in/dqNU9ec
#projectmanagement #projectmind #pmologie #business #innovation #lean #leanproductdevelopment #projectteam #agile #leadership #productcost #costestimation
PMOLOGIE Proje Yönetimi Çevik Dönüşüm Project Management Agile Transformation Kanban PMP ACP Anıl Güvenatam Eğitim Danışmanlık Yalın Ürün Geliştirme